Διεθνής Ημέρα Μετάφρασης 2007
Δελτίο Τύπου της Διεθνούς Ομοσπονδίας Μεταφραστών
(30 Σεπτεμβρίου)
Διεθνής Ημέρα Μετάφρασης 2007
Μην πυροβολείτε τον αγγελιοφόρο!
Αξίζει πάντοτε να χρησιμοποιείτε επαγγελματίες μεταφραστές και διερμηνείς για να γίνει σωστά η δουλειά σας. Αλλά είναι πολύ σημαντικό να μην τους βάζετε στο στόχαστρό σας.
«... Στο ξέσπασμά του το σώμα ξεσηκώθηκε και, παρά τις προσπάθειες υψηλόβαθμων διπλωματών να αποσπάσουν μια συγγνώμη, ο κ. Μπερλουσκόνι αρνήθηκε να τους κάνει τη χάρη... Όπως αναμενόταν, έγινε και μια απόπειρα απόδοσης της ευθύνης στον μεταφραστή, ή μάλλον στον διερμηνέα στην προκειμένη περίπτωση. 'Δεν εννοούσα να προσβάλω κανέναν με το αστείο μου', φέρεται να δήλωσε ο κ. Μπερλουσκόνι, σύμφωνα με τηλεγράφημα του Associated Press. 'Ήταν ένα ειρωνικό αστείο, ίσως η μετάφραση δεν απέδωσε την ειρωνεία'».
«... 'Ο πρόεδρος αστειευόταν', δήλωσε στο BBC [αξιωματούχος του Κρεμλίνου]. 'Τα ρωσικά είναι μια ιδιαίτερα πολύπλοκη γλώσσα, μερικές φορές η διατύπωση μπορεί να αλλάξει τα νοήματα. Δεν νομίζω ότι η ακριβής μετάφραση μπορεί να αποδώσει το νόημα του αστείου'».
Πρόκειται για δύο γνωστά περιστατικά που επιβεβαιώνουν την καθιερωμένη παράδοση που θέλει να αποδίδονται οι γκάφες των πολιτικών στον μεταφραστή ή στον διερμηνέα, προκειμένου να τηρηθούν τα προσχήματα. Ελάχιστοι πείθονται από τη δικαιολογία αυτή, οι μεταφραστές ανασηκώνουν τους ώμους με καρτερία, και η ζωή συνεχίζεται.
Όμως, η Ιστορία είναι διάσπαρτη από πτώματα μαρτύρων-μεταφραστών, και τα γλωσσικά επαγγέλματα γίνονται ολοένα και πιο επικίνδυνα. Υπάρχουν περιοχές στον κόσμο όπου μεταφραστές και διερμηνείς θέτουν κυριολεκτικά σε κίνδυνο τη ζωή τους απλώς και μόνο επειδή κάνουν τη δουλειά τους. Οι μεταφραστές και οι διερμηνείς που έχασαν τη ζωή τους στο Ιράκ το 2006 υπολογίζονται σε 261, και ο αριθμός είναι ακόμη μεγαλύτερος στο Αφγανιστάν. Σε άλλες χώρες, μεταφραστές οδηγήθηκαν στη φυλακή λόγω της δουλειάς τους ή έλαβαν απειλές κατά της ζωής τους, επειδή τόλμησαν να μεταφράσουν έργα συγγραφέων όπως ο Salman Rushdie. Ένας εξ αυτών δολοφονήθηκε.
Η μετάφραση είναι επικίνδυνο επάγγελμα. Μεταφραστές και διερμηνείς αναλαμβάνουν μια τεράστια ευθύνη μεταφέροντας μηνύματα μεταξύ γλωσσών και πολιτισμών και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν προσπαθώντας να μεταδώσουν τα νοήματα μπορούν να προκαλέσουν συμφορές σε όλες τις πλευρές. Η αλήθεια είναι ότι χωρίς αυτούς τους ειδικούς - μεταφραστές, διερμηνείς, ορολόγους - ο παγκοσμιοποιημένος κόσμος μας θα ήταν πραγματικά ακατάληπτος.
Από τον εγκαταστημένο στο πεδίο της μάχης μεταφραστή έως τον διερμηνέα που ψιθυρίζει στο αυτί του επισκέπτη αξιωματούχου και τον ειδικό που μεταφράζει το εγχειρίδιο χρήστη του επόμενου αυτοκινήτου σας ή κάνει τον υποτιτλισμό των ειδήσεων, το έργο των γλωσσικών επαγγελμάτων είναι παρόν σε κάθε γωνιά του πλανήτη, σε κάθε δραστηριότητα. Όλοι, παντού, εξαρτόμαστε ολοένα και περισσότερο από τις υπηρεσίες εκείνων που έχουν κάνει τη γλώσσα επάγγελμά τους. Και οι πιο μυαλωμένοι ηγέτες γνωρίζουν ήδη ότι ο αγγελιοφόρος δεν είναι ο αποδιοπομπαίος τράγος, αυτός στον οποίο θα επιρρίψουν την ευθύνη εάν κάτι δεν πάει καλά. Γνωρίζουν ότι ο επαγγελματίας της γλώσσας πρέπει να τιμάται, να είναι ευπρόσδεκτος για τα διορατικά σχόλια και τις ερωτήσεις του που έχουν ως αποτέλεσμα μηνύματα - κείμενα και λόγο - των οποίων η σαφήνεια και ο αντίκτυπος δικαιώνουν την εικόνα του οργανισμού που εκπροσωπούν.
Επιλέγοντας το θέμα Μην πυροβολείτε τον αγγελιοφόρο! για τη Διεθνή Ημέρα Μετάφρασης 2007, η Διεθνής Ένωση Μεταφραστών θέλησε να επιστήσει την προσοχή στους κινδύνους που διατρέχουν οι μεταφραστές, αλλά και εκείνοι που πιστεύουν ότι οι επαγγελματικές γλωσσικές υπηρεσίες είναι περιττή πολυτέλεια. Προσφεύγοντας στις υπηρεσίες ενός επαγγελματία, μπορείτε να είστε βέβαιος ότι θα μεταδώσετε το μήνυμά σας πλήρως, όποια γλώσσα και αν χρησιμοποιείτε.
Η Διεθνής Ομοσπονδία Μεταφραστών (www.fit-ift.org) είναι η παγκόσμια ομοσπονδία επαγγελματικών ενώσεων μεταφραστών, διερμηνέων και ορολόγων. Διαθέτει 80 μέλη σε περισσότερες από 60 χώρες και εκπροσωπεί περισσότερους από 60.000 επαγγελματίες.
Το Δελτίου Τύπου της Διεθνούς Ομοσπονδίας Μεταφραστών συντάχθηκε από τον Andrew Evans και η ελληνική μετάφρασή του έγινε από διπλωματούχους μεταφραστές της Lexicon AE (www.lexicon.com.gr), πιστοποιημένης κατά ISO 9001:2000 ελληνικής μεταφραστικής εταιρείας και ιδρυτικού μέλους του Πανελλήνιου Συνδέσμου Μεταφραστικών Επιχειρήσεων.